Là một quốc gia có đứng đầu về đổi mới sáng tạo (top 1 bảng xếp hạng European Innovation Scoreboard do Ủy ban châu Âu bình chọn năm 2020), gần đây, Thụy Sĩ một lần nữa khiến cả thế giới ngạc nhiên về ý tưởng kinh doanh của mình. Công ty Startup Clearspace đã giành được hợp đồng trị giá 100 triệu euro để dọn rác vũ trụ.
Ngày 01/12/2020, vượt qua 12 đối thủ, ClearSpace của Thụy Sĩ đã chính thức ký hợp đồng dịch vụ trị giá 100 triệu euro với Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA có trụ sở tại Paris). Trao đổi với AFP, ông Eric Morel de Westgayer – giám đốc phụ trách công nghiệp và mua sắm của ESA chia sẻ: “Chưa bao giờ chúng tôi giao một hợp đồng lớn như vậy cho một công ty khởi nghiệp nhỏ”. Theo tạp chí Science et Avenir (Pháp), đây là thương vụ đầu tiên trên thế giới liên quan đến công việc dọn rác trên quỹ đạo tầm thấp, mở ra thị trường mới về xử lý ô nhiễm trên quỹ đạo Trái đất.
Theo hợp đồng, năm 2025, ClearSpace sẽ đưa vệ tinh dọn rác ClearSpace-1 nặng 500 kg lên không gian để thu hồi một mảnh vỡ là tầng trên tên lửa Vega của ESA được phóng đi từ năm 2013. Mảnh vỡ có kích thước như chiếc máy giặt, nặng 112 kg, bay trên quỹ đạo thấp cách Trái đất 800 km. ClearSpace-1 sẽ quan sát mảnh vỡ để xác định tốc độ, sau đó đưa 4 cánh tay máy chộp lấy và dìu mảnh vỡ ra khỏi quỹ đạo. Cuối cùng vệ tinh dọn rác ClearSpace-1 và mảnh vỡ cùng phân rã trong khí quyển.
Trong một thập kỉ qua, số lượng vệ tinh được phóng mỗi năm tăng 10 lần lên hơn 600 vệ tinh mỗi năm. Trong gần 60 năm hoạt động không gian với hơn 5.500 lượt phóng, hiện có khoảng 42.000 vật thể lớn hơn 10 cm quay quanh Trái đất tạo thành đám mây chất thải. Đây là mối đe dọa ngày càng lớn đối với tương lai của hoạt động Không gian và An ninh.
Rác vũ trụ gồm nhiều loại: tên lửa phóng cũ, các mảnh vệ tinh còn trên quỹ đạo sau khi nổ cho đến vệ tinh nguyên vẹn không còn hoạt động nữa. Cho đến nay, các vệ tinh bị bỏ rơi hoặc bị hỏng trên quỹ đạo được bắt thủ công thông qua các phi hành và sửa chữa tại Trạm vũ trụ quốc tế, tàu con thoi ISS.
ClearSpace đang xây dựng công nghệ để làm cho các sứ mệnh này dễ tiếp cận hơn. Các mảnh vỡ bay với vận tốc 28.000km/h đều có nguy cơ va chạm với các vệ tinh đang hoạt động. Việc bắt giữ các vật thể này sẽ phải diễn ra mà không có ma sát vì một va chạm nhỏ nhất cũng làm thay đổi đáng kể quỹ đạo của vật thể.
Công nghệ vũ trụ và các ứng dụng mang lại lợi ích to lớn cho nhân loại. Vệ tinh là nền tảng để kết nối và giao tiếp. Việc loại bỏ các mảnh vỡ không gian là điều cần thiết và cũng là trách nhiệm để đảm bảo các thế hệ mai sau vẫn tiếp tục hưởng lợi từ các cơ sở hạ tầng.
MBA-MCI tổng hợp
