“Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học” là câu tục ngữ thời xa xưa về tư duy phản biện. Nhưng liệu việc “hỏi”, việc “học” của bạn có thực sự được khuyến khích trong học tập và cuộc sống của người Việt trẻ?
Khi nhắc đến Tư duy phản biện, có lẽ bạn sẽ nghĩ ngay đến việc “tranh luận” với một ai đó, hoặc đó có thể là sự hoài nghi, bất đồng quan điểm với một vấn đề. Thực tế thì Tư duy phản biện không mang màu sắc “máu lửa” như bạn vẫn tưởng tượng đâu.
Tư duy phản biện là gì?
Tư duy phản biện (Critical thinking) là quá trình tư duy nhằm chất vấn để xác thực một quan điểm, luận điểm gì đó. Nghĩa là, bạn sẽ chỉ lắng nghe ý kiến của người khác một cách tham khảo và có chọn lọc, đồng thời vận dụng trí tuệ, khả năng phân tích, đánh giá các khía cạnh của vấn đề. Tư duy phản biện không phải sự hoài nghi, càng không phải bạn đang cố đi ngược lại ý kiến của người khác.
Tư duy phản biện có những lợi ích gì?
Người sở hữu khả năng tư duy phản biện tốt thường có khả năng đánh giá vấn đề một cách sắc bén và đa chiều. Nhờ thế, những ý kiến, luận điểm của họ trở nên rất thuyết phục. Bên cạnh đó, người có khả năng tư duy phản biện tốt cũng là mẫu người có lập trường vững vàng và kiên định, rất khó bị ảnh hưởng bởi người khác, càng không dễ dàng bị đánh lừa.
Trong công việc tư duy phản biện là nền tảng quan trọng mà rất nhiều nhà tuyển dụng muốn tìm kiếm ở ứng viên của mình, bởi đây là yếu tố tiềm năng để sản sinh ra những nhà lãnh đạo giỏi. Ý kiến phản biện có giá trị rất lớn quyết định tới sự thành bại của tổ chức thậm chí là sự tiến bộ của loài người. Bất cứ một ý kiến nào mới lạ mới ra đời đều trước hết là bị đám đông vùi dập, khi ý kiến đó đã tự chứng minh được từ thực tế thì nó mới dần được chấp nhận.
Nếu như bạn là người dẫn dắt tổ chức bạn phải nhìn thấy giá trị của những ý kiến phản biện. Nó không khiến tổ chức thất bại mà chính những ý kiến phản biện sẽ giúp tổ chức tránh khỏi các rủi ro không đáng có, nó giúp thúc đẩy sự cải tiến và sáng tạo. Nếu người quản lý chỉ thích những người lúc nào cũng vâng dạ thì sẽ không thu hút được những người phản biện.
Không dừng lại ở đó, tư duy phản biện chính là chìa khóa để giúp các bạn học tập tốt hơn. Một vấn đề nếu được phân tích mổ xẻ kỹ càng sẽ dễ dàng được khắc sâu vào đầu của bạn hơn. Trong quá trình làm việc nhóm, người sở hữu kỹ năng tư duy phản biện tốt sẽ giúp các quyết định của tập thể đi đúng hướng và không bị ảnh hưởng bởi cảm tính.
Rèn luyện khả năng tư duy phản biện như thế nào?
Có rất nhiều cách để rèn luyện được kỹ năng tư duy phản biện. Bạn có thể áp dụng những mẹo đơn giản sau đây nhé:
– Luôn luôn chú ý quan sát: Để có được khả năng tư duy phản biện tốt, bạn cần phải học cách quan sát, đánh giá vấn đề một cách khách quan cũng như phân tích mọi khía cạnh của sự việc.
– Mạnh dạn đặt câu hỏi: Luôn tự tin khi đặt ra bất kỳ vấn đề nào với người khác. Bạn cần phải nhớ rằng, chỉ khi đặt câu hỏi thì não bộ chúng ta mới phân tích và tìm ra giải pháp. Đừng ngần ngại đưa ra những nghi hoặc của bản thân như: Cái gì? Tại sao? Như thế nào?
– Luôn luôn khách quan: Hãy mạnh dạn đưa ra luận điểm để tranh luận, nhưng cũng phải biết cách chấp nhận lý lẽ của người khác, nếu họ đúng. Đây là bí quyết cốt lõi để tư duy phản biện một cách hiệu quả.
– Tự tin là chính mình: Người có tư duy phản biện có thể bị gắn mác là “kẻ đi ngược lại với mọi người”, thế nên rất nhiều người đã tự giết chết khả năng tư duy phản biện của bản thân chỉ để “làm hài lòng” số đông.
MBA-MCI Program
